De Franse tijd. *
Ten minste zes van mijn betovergrootouders werden nog in de 18e eeuw geboren:
Harmen Hogenhout omstreeks 1787, in 1790 Andries Wiecherink, Jan Hendrik Veldmeijer en Marten Lentinck (die U verderop nog tegenkomt), dan nog Maria Berends in 1792 en Fenneken Jalink circa 1795.
Van de generatie hiervoor – dat zijn dan mijn zogenaamde oudouders – zult U hieronder nog over Hendrik Wiecherink, Teunis Verboom en Harmen van der Velde kunnen lezen.
De huwelijkssluiting van het echtpaar Hendrick Lentinck (geboren in 1787; in de parenteel nummer 1.1.1.1.3.1) en Geertrui Huyskamp (geboren in 1794) staat hier volledig beschreven.
De aktes van het huwelijk van Meyntje Hendriks (*1787) (nr. 1.1.1.1.1.2) en Egbert Bijvank (*1790) in 1820 en
van Jan Lentink (*1798) (nr. 1.1.1.1.1.4) en Reindtjen (Reintje) Gorsselink (*1797) in 1821 als ook
van Marten Lentinck (*1790) (nr. 1.1.1.1.3.2) en Gerritje van de Velde (*1801) in 1823 en
van Jan Lentinck (*1796) (1.1.1.1.3.4) en Geertje Schoolderman (*1807) in 1831 en
van Jan Gerritsen van Grol (*1798) (1.1.1.1.4.2) en Grietje Lentinck (*1800) in 1823 en
van Teuntjen Hendriks (*1795) (1.1.1.1.5.1) en Fredrik Buijing (*1795) in 1814 en
van nog enkele andere Lentinks, o.a. van mijn grootouders in 1887
staan compleet in de parenteel.Bij Riet zijn het er ook heel wat: Stephanus Leendert Vlaanderen Oldenzeel werd geboren in 1798 en zijn vrouw Aleijda Johanna Magorius in 1794, Reijer van Aken in 1798 en zijn ouders – maar dan zijn we al bij de oudouders – Evert van Aken in 1772 en diens vrouw Aaltjen Spijkerboer in 1775; en uit deze generatie verder nog Jacob Koopsen uit 1775 (in de parenteel 1.1.1.3) en zijn vrouw Willemina Huijgens uit 1776 (Van hen heb ik gevonden: de burgerlijke ondertrouwakte.), en dan nog de echtparen Zweers-Kamphuis, Bannink-Breukers en Lubberdink-Driessen, die hierna ook nog aan de orde komen.
[Het merendeel van de hier genoemde personen is overigens niet in de Koopsen-parenteel opgenomen.]
Zij groeiden merendeels op in de begintijd van vrijheid, gelijkheid en broederschap.= = = = = =
In 1789 brak immers de Franse Revolutie uit; in 1794 vielen de Fransen ons land, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, binnen – U weet wel: in de winter over de bevroren rivieren onder generaal Pichegru –, werd Stadhouder Willem V afgezet en in 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen: een eenheidsstaat onder groeiende Franse invloed met tal van bestuurlijke veranderingen.
Keizer Napoléon beëindigt in 1806 deze republiek; hij zet z'n broer Lodewijk Napoleon in als koning van het Koninkrijk Holland.
In 1810 wordt ons land bij Frankrijk ingelijfd en naar Frans voorbeeld gereorganiseerd. Zo wordt de Burgerlijke Stand ingevoerd.
1812: Napoléon valt Rusland binnen, maar moet zich terugtrekken.
Daarbij eist ook nog eens de beruchte terugtocht over de rivier de Berezina de nodige slachtoffers.
Van de 15.000 Nederlandse dienstplichtigen keert 3 procent terug !De Franse tijd is in feite voorbij wanneer Napoléon in 1813 bij Leipzig is verslagen; Prins Willem Frederik, de zoon van stadhouder Willem V, wordt daarna staatshoofd en in 1815 als Willem I Koning van het Koninkrijk der Nederlanden.
= = = = = =
In nog geen twintig jaar krijgt ons land een gecentraliseerd modern staatsbestel met bijvoorbeeld een grondwet, een Burgerlijk Wetboek, scheiding van kerk en staat, gelijkstelling van alle kerkgenootschappen, militaire dienstplicht**, de Burgerlijke Stand, het burgerlijk huwelijk en vaste, erfelijke achternamen, maar ook – om maar iets te noemen – meter, liter en kilo als standaardmaat en -gewicht.
Zo werd er bijvoorbeeld vaak gemeten met de Rhijnlandse voet:
De voet was 0,3140 meter en werd onderverdeeld in 12 duimen van dus (afgerond) 0,026 meter; de streek of streep was 1 millimeter.
Vanaf 1820 moest in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden het (uniforme) metrieke stelsel gebruikt worden. Daarbij gold: 1 el = 1 meter, 1 palm = 1 decimeter, 1 duim = 1 centimeter en 1 streep is 1 millimeter.
** Zie in het menu links boven onder "Dienstplicht".
- De gelijkstelling van alle kerkgenootschappen in 1795 hield in, dat er een einde kwam aan de bevoorrechte positie van de Nederduits-Gereformeerde Kerk1); ook de tot dusver slechts gedulde andere groeperingen, bijvoorbeeld de rooms-katholieken, doopsgezinden, baptisten, remonstranten, lutheranen en joden konden vanaf nu vrijelijk hun godsdienst belijden en de aanhangers ervan konden nu ook publieke bestuursfuncties bekleden.
In de grondwet van de jonge Bataafse Republiek uit 1798 staat in artikel 19:
"Elk burger heeft vryheid, om god te dienen naar de overtuiging van zyn hart. De maatschappy verleent ten dezen opzigte aan allen gelyke zekerheid en bescherming, mids de openbaare orde door de wet gevestigd, door hunnen uiterlyken eerdienst nimmer gestoord worde."1)Sinds 1816 is de nieuwe naam van dit kerkgenootschap: "Nederlandse Hervormde Kerk".
Na de inlijving bij Frankrijk in 1810 werd de dienstplicht voor mannen vanaf 20 jaar ingevoerd; het lot bepaalde daarna wie in het Franse leger dienst moest nemen.
Ook werden alle mannelijke staatsburgers van 21 jaar en ouder vanaf 1811 met hun geboortedatum en beroep in Registres Civiques ingeschreven om hun nieuwe recht te kunnen uitoefenen, namelijk de leden van de municipaliteit, zeg maar de gemeenteraad, te kiezen.
Soms is zo'n registre trouwens de enige bron, waaruit we gegevens van onze voorouders kunnen putten of controleren, zoals bij Jacob Koopsen en Reijer van Aken (de grootvader van de bovenaan de pagina genoemde Reijer), of bij Arend en Marten Lentinck.Verder bepaalde Napoléon bij decreet, dat iedere burger zonder 'echte' achternaam binnen een jaar een vaste geslachtsnaam oftewel familienaam moest kiezen en zich moest laten registreren.
Elk gezinshoofd moest voor zich en zijn gezin een akte van naamsaanneming of naamsverandering laten opmaken, waarin zijn/haar oude naam en de nieuwe naam, als ook de namen van de kinderen enz. stonden.
Niet iedereen volgde dit bevel direct op, maar uiteindelijk verdwijnen – althans officieel – de oude benamingen volgens het patroniemensysteem en bezit voortaan iedere Nederlander een eigen, erfelijke, onveranderlijke achternaam.
Het Decreet van Napoléon vindt U onder de knop "Napoléon" in het menu.
Wanneer U wilt, brengt de volgende link U bij een voorbeeld uit de "Registers van naamsaanneming en naamsbehoud".
Tal van bijzonderheden over het ontstaan van namen kunt U lezen wanneer U in het menu "Namen" aanklikt.= = = = = =
Alleen de invoering van de Burgerlijke Stand in 1811 brengt al voor de gewone burgers opmerkelijke veranderingen in hun dagelijks leven met zich mee. Waren de meesten tot dusver gewend, de ingrijpendste gebeurtenissen van het leven – geboorte, huwelijk, overlijden – door de kerk te laten registreren, nu moest dat ten stadhuize door zogenaamde huwelijkscommissarissen of voor de rechtbank door een ambtenaar en nota bene nogal eens in de daar gebruikte officiële taal het Frans ! Maar hoeveel mensen spraken er Frans ?
Hieronder vindt U een aantal voorbeelden.Sinds 1796 moest een huwelijk gesloten worden door óf de magistraat, d.w.z. de stadsregering, die zich daarbij liet vertegenwoordigen door de zogenaamde huwelijkscommissarissen, óf door een predikant van de Gereformeerde gemeente.
(Bij alle huwelijksinschrijvingen, -akten en transcripties daarvan die ik in de loop van de tijd voor de verschillende families op deze website onder ogen heb gehad, waren er maar weinig waaruit bleek, dat het huwelijk in eerste instantie door huwelijkscommissarissen was gesloten, waarna het in de kerk bevestigd werd; dat waren de huwelijken in de hieronder staande voorbeelden 4, 5 en 6.
Maar: Door heel veel zoekwerk heb ik nu eindelijk - 23 juni 2024 - het Huwelijksformulier voor Magistraten en Municipaliteiten gevonden. U vindt het helemaal onderaan dit blad.
De rolverdeling tussen man en vrouw is redelijk gelijkwaardig; van de bruid wordt echter bovendien verlangt, dat ze braaf is en dat ze in alles wat regt is behulpzaam zal zijn.
Doop, dus eigenlijk tegelijkertijd geboorte, huwelijk en overlijden werden tot dusver praktisch alleen door de kerk opgetekend. Dat ging tot 1811 eigenlijk helemaal buiten de overheid om.
De kerken begonnen daarmee overigens zo rond 1570.
Voorbeeld 1: Teunis Verboom / Voorboom.
De vader van mijn betovergrootmoeder Margaretha Verboom (die zelf trouwens pas in 1821 werd geboren) was Teunis Verboom / Voorboom, mijn zogenaamde oudvader. Hij is gedoopt op 4 juli 1790 in Zegwaart (nu gemeente Zoetermeer), zoals U in de hieronder staande inschrijving in het Doopboek van Zegwaart ziet:
Letterlijke weergave:
"1790 Kinderen Ouders Getuigen
Den 4 Julij Teunis Jan Voorboom Anthonia van
Extrait … 9 januarij 1813 Johanna Cornelia Dyning
[handtekening Kronenburg
loco-burgemeester] in Zegwaart"
Voor zijn huwelijk met Hendrika van der Linden op 12 december 1813 in Bergschenhoek had Teunis echter een in het Frans gesteld extrait, een uittreksel, van de akte nodig, dat dus al op 9 januari werd uitgeschreven:
Letterlijke weergave: Weergave in het Nederlands: "Nr Een
Extrait du Registre Bap[-]
tisaires reposant à la
Mairie de la Commune
de Zegwaart où il se trou[-]
ve ce qui suit
Le quatrième Juillet dix Sept-Cent
quatre vingt dix, est Baptisé Teu[-]
nis Voorboom, fils de Jan voorboom
et de Johanna Cornelia Kronenburg
Pour Extrait donné en
absence du maire, par moi
Sousigné adjoint Maire
de la Commune de Zeg-
waart le 9e Janvier mil-
huit-cent-treize"
[Handtekening.]Nr. Een.
Uittreksel uit het doopregister
berustend ten
stadhuize van de gemeente
Zegwaart, waaruit
het volgende blijkt:
Op de vierde juli zeventienhonderd-
negentig is gedoopt Teu-
nis Voorboom, zoon van Jan Voorboom
en van Johanna Cornelia Kronenburg.
Voor het uittreksel, verstrekt bij
afwezigheid van de burgemeester, door mij,
ondergetekende, waarnemend burgemeester
van de gemeente Zeg-
waart, de 9e januari
achttienhonderddertien,
[Handtekening.]
Voorbeeld 2: Neeltje Geyteman.
Toen Neeltje Geyteman, de tweede vrouw van Teunis' vader, Jan Voorboom / Verboom, mijn zogeheten oudgrootvader, in maart van het jaar 1812 in Bergschenhoek overleed, werd voor haar de volgende akte opgesteld:
Er staat letterlijk:
"L'An Mil huit Cent Douze le Neuvième Jour du Mois de Mars par devant Nous Maire officier de l'état Civil de la Commune de Bergschenhoek Departement des bouches de la Meuse, Canton Hillegersberg, Sont Comparus, Verbrugge, Anthony, agé trente quatre ans, Cordonnier; et Scheepers, Jan, agé quarante quatre ans, Couvreur, tous les deux Demeurant dans la Commune de Bergschenhoek Section C. N 69/225 et N 67/224 [?] lequels nous ont déclaré que le huitième du Mois de Mars Mil huit Cent Douze le Matin à Six heures Geyteman, Neeltje, veuve de Jan Voorboom, Natif de Katwijk, agé trente Sept ans, ayant demeurer [demeuré] dans cette Commune dans la maison, Section C No 68/225 est décédé en la dite maison Section C No 68/225 et les Declarans ont Signé avec Nous le present acte après que lecture Leur en a été faite.Weergave in het Nederlands:
antoni van brugge
Jan Scheepers
D [?] Oosten
Maire."
In het jaar 1812, op de negende dag van de maand maart zijn voor ons, burgemeester officier van de burgerlijke stand van de gemeente Bergschenhoek, departement van de monden van de maas, canton Hillegersberg, verschenen Verbrugge, Anthony, 34 jaar oud, schoenmaker; en Scheepers, Jan, 44 jaar oud, leidekker, allebei wonende in de gemeente Bergschenhoek secte C nr. 69/225 en nr. 67/224 [?], die ons hebben verklaard, dat op de achtste van de maand maart 1812 's morgens om 6 uur, Neeltje Geyteman, weduwe van Jan Voorboom, geboortig uit Katwijk, 37 jaar oud, gewoond hebbend in deze gemeente in het huis sectie C nr. 68/225 is overleden in voornoemd huis sectie C nr. 68/225 en de aangevers hebben met ons de voorliggende akte getekend, nadat deze aan hen voorgelezen was.De kopie van van de doopakte van Teunis Verboom/Voorboom werd beschikbaar gesteld door Nico Verboom.
Het in het Frans gestelde uittreksel van de doopakte van Teunis is één van de zgn. bijlagen, nodig bij zijn huwelijk met Hendrika van der Linden; om ruimte te winnen heb ik overigens de beide zegels verplaatst. Bij de overlijdensakte nr. 10 van Neeltje Geyteman uit het register van de burgerlijke stand in Bergschenhoek, nu in het Gemeentearchief Rotterdam, heb ik het nummer van links boven naar rechts onder gezet.
Voorbeeld 3: Hendrik Wiegerink.
Aan de andere kant van het land was het al nauwelijks anders.
Toen daar op 3 januari 1812 in Hengelo (Ov.) een andere oudvader van mij overleed, namelijk Hendrik Wiegerink, werd deze akte opgesteld:
Weergave in het Nederlands:
Arrondissement van Almelo, gemeente Hengelo.Maar dan toch verder in het Nederlands:
Door ons, president van de Rechtbank van eerste Aanleg1), zitting houdend te Almelo, arrondissement van Almelo, Département van de Monden van de IJssel,
is het voorliggende register, bestemd om daarin op te nemen de aangiften van [décès] overlijden gedurende het jaar achttienhonderdentwaalf, genummerd en gewaarmerkt van het eerste tot en met het laatste blad ? en bevat [vingt quatre] vierentwintig bladzijden.
[Handtekening.]
In tweevoud opgemaakt op december achttienhonderdentwaalf.
1) Na 1838 is deze naam niet meer in gebruik; de betekenis kwam overeen met ons huidige begrip "rechtbank".
"No 1. In het Jaar agtien honderd en twaalf den zesden
der Maand January is voor ons Maire officier van den
burgerlijken Staat der gemeente van Hengelo departement
van de Monden van den IJssel Canton Delden gecompareerd [verschenen]
Fredrik Mattheus Glazenmaker [ambachtsman die ruiten inzet] en Abram Leiije-
rink (?) wever, als gebuuren [buren], welke ons verklaard hebben
dat op den derden dezen Maand January des avonds
om Zeeven uuren Hendrik Wiegerink van beroep
tuinman Zijnde gehuwd zoon van Arend wiegerink
en Aaltje Loo oud vier en vijftig Jaaren gebooren in
de gemeente van Delden is overleden in het Huis
No 141 en hebben declaranten [zij, die de aangifte doen] deze acte na dat hun de
Zelve ? was voorgelezen nevens ons ondertekend:
Fredk mattheus
Abram ? Leuymes ?
bij [bedoeld zal zijn zoiets als indisponibel – niet beschikbaar] van de Maire
de adjunct Maire B. ten Cate".
Voorbeeld 4 uit de Koopsen-familie:
Het huwelijk van Evert Bannink met Berendjen Breukers
en dat van Teunis Lubberdink met Aaltjen Driessen.
"Evert Bannink Zoon van wijlen Hendrik Bannink En Berentjen Breukers dogter van wijlen Jan Breukers, beide van hier, Zijn op attest van den Richter van Borculo, Geesteren en Gelzelaar alhier – Getrouwt den 2 Julij [1809]" [Bron: Gelselaar, trouwen* 1772-1813.]
"1807 Theunis Lubberdink Zoon van wijlen Arent Lubberdink, woonagtig onder Borculo En Aaltien Driesen dogter van philippus Driesen van hier Zijn op Attestatie van den Rigter van Borculo, Geesteren En Gelzelaar alhier Getrouwt den 5 julij". [Bron: Gelselaar, trouwen* 1772-1813.]
Zoals U ziet, zijn beide echtparen in de kerk getrouwd "op attest" of "attestatie van …", d.w.z. dat zij een schriftelijke verklaring overleggen waarbij het gerecht bevestigt, dat zij voor de wet getrouwd zijn.
In het kerkelijk register wordt nu ook niet meer vermeld, dat het voornemen tot trouwen op drie achtereenvolgende zondagen tijdens de kerkdienst wordt geproclameerd, dus afgekondigd. De proclamatie vindt nu bijvoorbeeld plaats via een papier op de muur van het gemeentehuis.
Voorbeeld 5 uit de Koopsen-familie:
Het huwelijk van Hendrik Zweers met Janna (Johanna) Kamphuis.
"Anno 1797 de 4 May
Zyn ten overstaan van A: Overbosch, G van Zuuk en A: Nijenhuys Leden der Municipaliteit des ampts Epe door N vorster secretaris van gem[eente] ampts in ondertrouw opgenomen en aangetekent
Hendrik Zweers jongman geboren van Geesteren en wonende te Oen. en Janna Woters Camphuijs jonge Dochter geboren en wonende te oen
En hebben de ouders van gem[elde?] Hendrik Zweers Arend Zweers en Willemina Holdik [zou moeten zijn: Holtdijk] bij onderhandsche acte [zonder ambtelijke (notariële) tussenkomst] van den 29 April 1797 en de ouders van voorne[noemde?] Janna Wolters Camphuys Wolter Camphuys en Gerrigje Eymberts Camphuis mondeling aan voorne[noemde?] Secretaris gedeclareer[d, d.w.z.: verklaard] te consenteren [toe te stemmen] in het Huwelijk van voorne Zoon en Dochter.
En hebben de drie proclamatien of Huwelijksafkondigingen op de Successive sondagen telkens bij het aan trekken der klok te eren voor de kerk en de daarop gevolgde [offixien ?] als de eerste op Zondag den 7 May de tweede op Zondag den 14 May en de derde of lae[t]ste op Zondag den 21 May respective dezes jaars 1797 volgens uytgebragte attesten van den 24 May daar aan volgende Zoo door den geregts boden dezes ampts Epe W: Nyenhuys die de eerste en lae[t]ste afkondigingen op den 7 en 21 May 1797 als van B Scholten die wegens indispositie [ongesteldheid] van gem[elde ?] W Nyenhuys als Custos [koster] t[e] Oen de tweede Huwelijksproclamatie en ofjexie [?] gedaan heeft onverhindert en zonder dat daartegens inspraak geschied is hunnen voortgang gehad en gewonnen.
Waarvan den Fungerende Secretaris dezes ampts Epe bij absentie van N Vorster Secretaris van welgem[eld ?] ampt Oene [?] declaraties [?] heeft afgegeven en de opge[ge]ven Perzonen hun Huwelijk in de Kerk der hervormde Christen gemeente te Oen kunnen voltrekken.
Volgens een uytgebragt attest door voorn[oemd]e Hendrik Zweers van L Meenderink Predikant te Oen van den 31 May 1797 luydende woordelijk als volgt
Ondergeschrevene Predikant bij de hervormde Christen gemeente te Oen verklaard bij deezen dat Hendrik Zweers JM geboren te Geestern en wonende te Oen en johanna wolters Kamphuys JD geboren en wonende te Oene op ingelevert attest geschreven door den fung[erende] Secretaris der Provisioneele Minicipaliteit des Ampts Epe met namen Gt van Zuuk inhoudende des [?] bovengenoemde Perzonen wettig in ondertrouw opgenomen Zijn, in hunnen Huwelijks Proclamatien op drie agter een volgende Zondagen onverhindert gehad hebben: alhier in de kerk door mij op den 28 May 1797 in den Huwelijken Staat Zijn bevestigd geworden
was getekent L Meenderink Predikant te Oene
onderstond [?] Oene den 31e May 1797."
Voorbeeld 6:
Het voorgenomen burgerlijk huwelijk van Jacob Koopsen en Willemina Huijgens.Het "Trouwboek Huwelijkscommissarissen 1796-1808" van Harderwijk Burgerlijke Gemeente (R.B.S. 844) begint als volgt:
Boek - houdende de naamen der geenen welke op het Raadhuis of voor het Gerigte der Stad Harderwyck in ondertrouw opgenoomen en in t' huwelijk bevestigd Zijn beginnende met 1 Maart 1796
en daarna volgen vele paren die voor bepaalde Richteren in ondertrouw zyn opgenomen, waaronder ook Jonge Man Jacob en Jonge Dochter Willemina, beide geboren en woonende te Harderwyck.
Links staan de drie Proclamaties met de data, d.w.z. of de afkondigingen tijdens de kerkdienst of de bekendmakingen via een mededeling op de toegangsdeur van het kerkgebouw en:
Volgends attest van den Predikant J. W. Tilanus den 28 Octob. in de Geref. Ned. Kerk alhier getrouwd.
Tenslotte: Het huwlijk formulier.
Huwlyk formulier by S'Landschaps Resolutie d.d. 23 April 1796 vastgesteld en by aanschryving d.d. 6 Maij dsZelven Jaars. de Magistraaten en Municipaliteiten toegezonden.
Gij Bruidegom en Bruid verklaart gy in uw voorneemen om te Samen in den Huwelyken staat te treeden te volharden, en begeerd Gy, de openbare bevestiging daar van ?
Zo antwoord Ja.
Dewyl dan uwe Huwelyk proclamatien tot eenmaal/tweemaal, zonder verhindering Zyn afgekondigd, Zo vraagen wy: U Bruidegom of gij bekend voor uw wettige vrouw aantenemen N.N. uw Bruid met u hier tegenwoordig welke gy beloofd, nimmer dan met den dood te zullen verlaaten, maar als een eerlyke Eheman getrouw en getrouw te blyven, ingevolge Goddelyke en menschelyke wetten.
Zo antwoord Ja.
Gy Bruid, verklaart Gy N. N. uwen Bruidegom met u hier tegenwoordig, tot uwen wettigen Eheman aantenemen, en belooft gij nimmer, dan met de dood, van hem te Zullen scheiden, maar in tegendeel, als eene braave en eerlyke Huisvrouw, hem, naar de voorschriften den Goddelyke en menshelyke wetten getrouw en getrouw, en in alles wat regt is behulpzaam te Zullen Zyn ?
Zo antwoord Ja.
Geeft malkander hierop de rechterhand.
De Almachtige Zegene Ulieden, en maake uw wettig huwelyk voorspoedig.
In de nu volgende huwelijksakte kunt u zien, hoe dit Huwlyk formulier in de praktijk werd gebruikt.
Voorbeeld 7:
Het burgerlijk huwelijk van Hendrik Lentinck en Geertrui Huyskamp.
Het nummer van de akte (23) heb ik, om "technische" redenen, verplaatst; het staat in de oorspronkelijke akte links naast de eerste regel.
Ook heb ik, evenals bij het tweede deel hieronder, niet beschreven gedeelten weggelaten.
Weergave van hoofdzakelijk de onduidelijke delen:
Links boven, naast het nummer: "Goed voor vijf en veertig centen [Aankomst?] Juny 1824 ...
Heden den Zesden der maand November een duizend acht honderd vier en twintig, ... Hendrik Lentinck Jm [jongman] oud Zes en Dertig jaren, Boerenknegt geboren en woonachtig onder Brummen Meerderjarige zoon van Willem Hendriksen den Dertigsten September Achttien Honderd en Drie onder Brummen overleden en van Gerritjen Castelein Arbeidster wonende in deze Gemeente hierbij tegenwoordig en hare toestemming gevende, hebbende Comparant Zich gejustificeerd [gerechtvaardigd?] van aan de Nationale Militie te hebben Voldaan [Bedoeld zal zijn, dat hij aangetoond heeft, aan zijn militaire verplichtingen te hebben voldaan. Inderdaad: het hier bedoelde Certificaat vindt U in het menu in Dienstplicht, helemaal onderaan.]
ten eenre; – en
Geertrui Huyskamp JD [jonge dochter] oud Negen en twintig jaren, Zonder beroep geboren en woonachtig onder Brummen Meerderjarige dochter van Reinder Huyskamp den Vierden February Achttien Honderd Vier en twintig en Van Bartha Ter Hoeven den Negentienden January Achttien Honderd Een en Twintig beide te Brummen Overleden, Zijnde ons het Overlijden der Groot Ouders van Vaders en Moeders Zijde gebleken door het Overleggen der Doodcedels [cedel of ceel: verklaring, bewijsstuk, dus overlijdensakte]
ter andere zijde; dewelke in tegenwoordigheid van Lammert Brouwer Oud Dertig Jaren Bouwman [landman, boer] behuwd Broeder [behuwd is: door huwelijk verwant; dus: zwager] Van den Bruidegom, Aart Huijskamp, oud Zeven en twintig Jaren, Andries Huyskamp oud twee en twintig Jaren, Papiermakers Broeders en Pieter Jacobus Godijn oud twee en Dertig jaren Schoolhouder [schoolmeester] behuwd Broeder Van de Bruid, Wonende alle in deze Gemeente ..."
Het vervolg staat boven deze toelichting ! : "door partijen als getuigen ..."
Weergave van enkele onduidelijke delen:
"2. Doop Attest van Hendrick Lentinck
3. Extract uit het Register der Naamsveranderingen
4. Dood Attest van Willem Hendriksen
5. Certificaat van Voldoening aan de Nationale Militie
6. Doop Attest van Geertrui Huyskamp
... benevens de Bruid en de Getuigen en heeft den [!] Bruidegom als mede Bruidegoms Moeder Verklaard niet te kunnen Schrijven.
... De Schout Voornoemd, P.D. du Bois G HuisKamp ..."
* Eigenlijk zouden we moeten spreken van de "Bataafs-Franse tijd" wanneer we de periode van 1795 tot 1813 bedoelen.